Zuiderzee oude zeekaart 1680

Johannes van keulen

€ 2.450

Inter-Antiquariaat Mefferdt & De Jonge

• Over kunstwerk
  ONZE ZUIDERZEE, UITVALSBASIS VOOR DE WERELD "Paskaarte van de Zuyder Zee. Met alle des zelfs inkoomende Gaaten: soo als die op 't Zeekarte konnen Bezeylt worden", kopergravure, uitgegeven na 1680 "met privilegie voor 15 Jaer, by Joannis van Keulen Boek-verkooper en Graadboog-maaker aande Nieuwbrug inde Gekroonde Lootsman" te Amsterdam. Afm. (prent): 51,2 x 58,2 cm. Met twee cartouches met mythologische figuren, waarin de benaming van de kaart en de schaal in Spaanse-, Duitse- en Engelse- en Franse mijlen wordt aangegeven. In het andere cartouche met wapen van Amsterdam, staat het adres van Van Keulen. De Zuiderzee lag vol zandbanken en andere ondieptes. Daardoor was het een moeilijk vaarwater. Vooral in het noordelijke deel - de huidige Waddenzee - konden schepen met moeite een route vinden. Daarvoor gebruikten schippers kaarten als deze waarop dieptes, zandbanken, bakens en visfuiken zijn aangegeven. Johannes van Keulen was de grondlegger van het bekende uitgevershuis dat zich gedurende ruim twee eeuwen richtte op het publiceren van zeeatlassen en zeemansgidsen. De belangrijkste uitgaven van de Van Keulens zijn de 'Zee-atlas ofte Water-werelt' en de zeemansgids 'De Groote Ligtende Zee-Fakkel'. Van Keulen was zelf geen cartograaf, daarvoor had hij de medewerking van mathematicus Claes Jansz Vooght ingeroepen. Vooght is de maker van de meeste kaarten die Johannes van Keulen heeft uitgegeven. In 1743 werd Johannes van Keulen aangesteld tot kaartenmaker van de VOC. De firma behield de positie van kaartenmaker tot de opheffing van de Compagnie. Al vóór 1743 trad de firma Van Keulen op als leverancier van stuurmansgereedschappen en kaarten aan de VOC. Vanaf 1728 werden daar geregeld zeemansgidsen aangekocht ten behoeve van de equipage. Vanaf het begin van de achttiende eeuw beschikte de firma Van Keulen over getekende, grootschalige kaarten van het VOC-gebied waarvan getekende kopieën geleverd werden Literatuur: Koeman Atlantes Neerlandici IV, Keu 64 (34) Prijs: Euro2.450,- (incl. lijst)
• Over kunstenaar

  In 1678/79 vestigde Johannes van Keulen (1653/54-1715) zich in Amsterdam en in 1680 kreeg hij van der Staten van Holland en Westfriesland octrooi voor het drukken en uitgeven van zeeatlassen en zeemansgidsen. Dit waren kaartboeken en beschrijvingen van vaarroutes die de stuurman nodig had voor veilige navigatie.

  Johannes noemde zijn bedrijf ‘In de Gekroonde Lootsman’ en hing het bijbehorende uithangbord aan een huis in de Nieuwebrugsteeg op de hoek met de huidige Prins Hendrikkade in Amsterdam. Spoedig sloot Van Keulen een overeenkomst met de kaartenmaker Claes Jansz. Vooght.

  Vanaf 1681 verscheen de Nieuwe Lichtende Zee-Fakkel, een vijfdelige atlas waarvan de kaarten door Vooght waren samengesteld. De vijfdelige Zee-Fakkel maakte Johannes van Keulen beroemd.

  Zijn zoon Gerard van Keulen (1678-1726) zette zijn werk voort en verzorgde nieuwe edities van de verschillende delen. Kleinzoon Johannes II van Keulen (1704-1755) verzorgde de uitgave van de in 1755 uitgegeven band met kaarten van Aziatische wateren. Achterkleinzoon Gerard Hulst van Keulen (1733-1801) heeft zich met de laatste edities van de Zee-Fakkel bezig gehouden, waartoe het exemplaar in deze collectie behoort.

Bent u geïnteresseerd om dit kunstwerk te kopen?